علائم فلج بل

علائم فلج بل در هر بیمار تا اندازه زیادی متفاوت است. طوریکه هر یک از بیماران بسته به شدت درگیری علائم خاص خود را دارند. برخی بیشترین مشکل را در لب خود گزارش می کنند برخی بیشتر از عدم وجود حرکات چشم رنج می برند، برخی از حساس شدن بخش هایی از صورت شکایت دارند. دسته ای از مبتلایان به فلج بلز صورت از بالا نرفتن ابروها رنج میبرد و در بیشتر موارد مجموعه ای از موارد یاد شده بیمار فلج بلز را آزار میدهد. 

خواننده گرامی از طریق این آیدی PhysioFace@ میتوانید تصاویر روند بهبودی بیماران مراجعه کننده به فیزیوتراپی صورت آرامش را مشاهده بفرمایید. پست اینستاگرامی زیر بیماری را نشان میدهد که پس از ابتلا به فلج بل، درمانهای لازم را در آلمان انجام داده و بخاطر نرسیدن به اهداف با مراجعه به فیزیوتراپی صورت آرامش توانست پیشرفت چشمگیری حاصل کند. برای دربافت مشاوره در واتساپ به شماره 09354462653 پیام ارسال کنید. همچنین برای دریافت نوبت از فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد با شماره 88681746 تماس حاصل بفرمایید.

مشخصه اصلی فلج بل درگیری یکطرفه عضلات صورت در حدود 72 ساعت اولیه است. البته در موارد بسیار نادر و کمتر از 1 درصد فلج دو طرفه و همزمان سمت چپ و راست صورت اتفاق می افتد.

پس از ابتلا به فلج بل معمولا چشم یک سمت تنگ تر از سمت دیگر می شود و بیمار قادر به بستن آن نیست. پلک زدن بسیار سخت شده و در بیشتر موارد با سمت دیگر قرینگی ندارد. عدم قرینگی در پلک زدن، هم شامل میزان حرکت بسته شدن چشم است هم شامل سرعت پلک زدن.

یعنی گاهی با وجود اینکه هر دو چشم به یک اندازه بسته می شود اما با سرعت یکسان اتفاق نمی افتد. ضعف در پلک زدن موجب باز ماندن چشم بیمار شده و ممکن است سطح چشم بیمار خشک شود.

در فیلم فیزیوتراپی فلج بلز زیر توضیحات فیزیوتراپیست صادق زراعتکار درباره فلج بلز را بشنوید:

در فلج بلز گاهی اشک بصورت غیر ارادی سرازیر می شود. این حالت بویژه در حین غذا خوردن تشدید می شود. در مواردی از فلج صورت قدرت ترشح اشک بیمار کم می شود که باید به شکل خارجی از اشک مصنوعی استفاده کرد.

یکی از شکایت های اصلی بیمار فلج بلز که در تصویر زیر میبینید، عدم توانایی بستن کامل پلک بود، بدلیل باز ماندن دائم پلک، سطح چشم دچار خشکی و سوزش می شد که با انجام جلسات منظم فیزیوتراپی در مرکز فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد توانست این توانایی را کسب کند.

در بلز پالسی بالا بردن ابرو با مشکل مواجه است، با وجود تلاش بیمار مبتلا به فلج بلز، در حین بالا بردن ابرو، تنها سمت سالم بالا می رود. همچنین حرکت اخم کردن نیز یا بسیار ضعیف است و یا کلا قابل انجام نیست.

همچنین بیمار قادر نیست بر ناحیه پیشانی خود چین بیاندازد. با بالا بردن ابروها، تنها بخش پیشانی سمت سالم چین و چروک می افتد و سمت مبتلا صاف تر است.

در تصویر زیر تلاش یکی از بیماران مراجعه کننده مرکز فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد برای بالا بردن ابروهایش را ملاحظه می کنید. در سمت سالم ابرو به میزان بیشتری بالا رفته است. همچنین پیشانی سمت سالم بیشتر چین خورده است.

در فلج بل لب حالتی افتاده به خود می گیرد و نسبت به سمت دیگر پایین تر است. لب سمت درگیر هنگام خندیدن بصورت کامل باز نمی شود و دهان به سمت سالم کشیده می شود. چین های اطراف بینی قرینگی خود را از دست می دهند، عمق چین های بین بینی و لب بویژه در حین لبخند زدن یکسان نیست.

در تصویر زیر یکی از بیماران مبتلا به فلج بلز مراجعه کننده به کلینیک فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد، در حین تلاش برای نشان دادن دندان ها را مشاهده می کنید. همانطور که متوجه شده اید، در سمت چپ میزان دور شدن لب ها از یکدیگر بیشتر از سمت راست است. همچنین چینی که مابین بینی و لب سمت چپ است عمیق تر از سمت راست است.

فرد مبتلا به فلج بلز ممکن است به خوبی نتواند غذا را با سمت درگیر بخورد و مقداری از غذا در گوشه لپ باقی می ماند. ممکن است بی اختیار آب دهان از گوشه لب جاری شود. در حین انجام حرکاتی مثل بوسیدن یا غنچه کردن لب ها، سمت درگیر جلو نمی آید و دهان بیمار کج میشود.

وقتی فرد مبتلا به فلج بلز می خواهد دندان های خود را نشان دهد، لب های سمت درگیر به خوبی از هم باز نمی شوند لذا در سمت سالم دندان های بیشتری دیده می شود و لب های سمت مبتلا فاصله کمتری با هم دارند. به دلیل وجود ضعف در عضلات مختلف صورت و لب ها برخی بیماران فلج بلز در ادای اصوات دچار مشکل می شوند. گاهی بیماران در تلفظ حروفی مانند “پ” “ف” و “چ” مشکل دارند.

در تصویر زیر یکی از بیماران مراجعه کننده فیزیوتراپی آرامش در را مشاهده می کنید که برای غنچه کردن لب هایش تلاش می کند، اما لب بالا و پایین سمت درگیر قدرت رسیدن به خط وسط را به اندازه کافی ندارند. با دقت بیشتر متوجه می شوید که فاصله لب بالا تا بینی در سمت مبتلا به فلج بلز، به اندازه قابل توجهی بیشتر از سمت دیگر است.

عصب زوج هفتم مغزی عملکردهای مهمی را کنترل می کند. باز و بسته کردن چشم، لبخند زدن، اشک ریزی، اخم کردن، ترشح بزاق، باز و بستن سوراخ بینی و بالا بردن ابروها از مهمترین عملکردهای عصب فاشیال است.
علاوه بر این حس چشایی دو سوم جلویی زبان هم از همین عصب تامین می شود. لذا احتمال اینکه بدنبال فلج بل حس دو سوم جلویی زبان از دست برود وجود دارد و بیمار در تشخیص مزه ها با نوک زبان خود مشکل پیدا می کند.

عصب صورتی یک عضله بسیار ظریفی بنام عضله استاپیوس یا عضله رکابی را در گوش میانی عصب دهی میکند که وظیفه اش کاهش حساسیت گوش به صداهای بلند است. در بیمارانی که دچار فلج بل هستند گاهی بدلیل عمل نکردن این عضله، شنیدن صداهای محیط بسیار آزاد دهنده می شود. بیمار صداها را بیش از آنچه که واقعا هست و دیگران می شوند احساس می کند و صدای موزیک آزارش می دهد.

دسته ای از بیماران از وزوز در گوش خود رنج می برند. صدایی مانند سوت کشیدن بصورت مدام در گوش خود دارند و برخی دیگر از بیماران از شنیدن صدای زنگ رنج می برند. درصد کمی از بیماران هم دیگر مشکلاتی همچون سردرد، گردن درد و درد در نواحی مختلف صورت شکایت دارند. عضلات صورت ممکن است تیر بکشند. اختلال در حافظه، مشکل در برقراری تعادل، پارزتزی و ضعف یکطرفه اندامها هم ممکن است وجود داشته باشد.

از هر 10000 نفر ممکن است 1 تا 4 نفر به فلج بلز دچار شود. بیشترین سن ابتلا بین 15 تا 60 سال است و مرد و زن تقریبا با نسبت یکسان به آن دچار می شوند. وجود سابقه فامیلی در بین 4 تا 14 درصد بیماران مشاهده شده است. شانس ابتلا در بین زنان باردار 3 برابر بیش از زنان دیگر است. در بین افراد مبتلا به دیابت نیز شیوع فلج بل رایج تر است.

وجود سوابق فامیلی در برخی بیماران فلج بلز دیده می شود، برخی بیماران از ابتلای نزدیکان خود به فلج بل می گویند، در بین بیمارانی که به فیزیوتراپی صورت آرامش مراجعه کرده اند، در مواردی ابتلای بیش از سه عضو در یک خانواده را دیده ایم.

بروز دوباره فلج بل هم در بخشی از بیماران دیده شده است. هرچند ابتلای مجدد به فلج بل بسیار نادر است اما تقریبا 15 الی 20 % از مراجعین ما برای مرتبه دوم و در درصد اندکی برای مرتبه سوم با فلج بل مراجعه کرده اند.

در مقاله بعدی درباره درمان قطعی فلج بلز، درمان خانگی فلج بلز و لیزر درمانی آن بیشتر توضیح می دهیم. فیزیوتراپی صورت آرامش نخستین مرکز درمان اختصاصی فلج بلز در ایران.
توضیحات فیزیوتراپیست صادق زراعتکار درباره علائم فلج بل در فیلم فیزیوتراپی زیر