فلج بل، علت و درمان آن را بررسی می کنیم. ابتدا با بیماری فلج بل آشنا شده، علل و علائم فلج صورت را توضیح می دهیم و در نهایت درمان های مرسوم و درمان تخصصی فیزیوتراپی صورت را توضیح می دهیم. فیزیوتراپی آرامش تنها مرکز تخصصی درمان فلج بلز در ایران است و تعداد بیشماری بیمار مبتلا به فلج عصب صورت در این مرکز درمان شده اند که در صفحه اینستاگرام ما به آدرس PhysioFace.ir@ می توانید با پیشرفت بیمارانی که با شکایت فلج بل به فیزیوتراپی تخصصی آرامش مراجعه کرده اند آشنا شوید. همچنین با شماره 88681746 می توانید برای دریافت نوبت تماس بگیرید و یا از طریق شماره واتساپ 09354462653 مشاوره دریافت کتید.
فیزیوتراپی و درمان فلج بلفیزیوتراپی راه درمان اصلی و قطعی فلج بلز است. از میان تمامی درمان ها تنها فیزیوتراپی تخصصی صورت است که به بازگردانی حرکات از دست رفته صورت کمک میکند. برقراری توازن و قرینگی از نتایج فیزیوتراپی تخصصی صورت است. در کلینیک فیزیوتراپی صورت آرامش ابتدا حرکات مختلف صورت بیمار را ارزیابی می کنیم و با توجه به نتایج ارزیابی درمان مناسب را پیاده سازی می کنیم. تحریک عصب صورت با امواج مختلف درمانی مانند لیزر پرتوان کمک شایانی به ترمیم میکند. جریانهای مناسب الکتریکی نیز می تواند قدرت و توان از دست رفته عضلات صورت را برگرداند و همچنین موجب بازآموزی عضله و یادگیری حرکتی می شود. حرکات ورزشی و همچنین درمان های دستی نیز میتواند کمک زیادی به بیمار مبتلا به فلج بلز کند. یکی از روش های مناسب برای درمان فلج بلز در فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد طب سوزنی است. در این شیوه نقاط مخصوصی را با سوزن تحریک میکنیم که موجب تحریک عصب صورت شده و به بازیابی حرکات بیمار کمک میکند.
فلج بل در اثر چیستفلج بلز نام عارضه ای است که موجب ضعف و از کار افتادگی عضلات نیمی از صورت بیمار میشود. اصلی ترین علتی که برای ابتلا به فلج بلز عنوان شده است بروز التهاب و ورم است که موجب تحت فشار قرار گرفتن هفتمین عصب مغزی می شود. این عصب تحت عنوان عصب صورتی یا فاشیال شناخته می شود. بدنبال بروز صدمه به عصب هفتم صورت افتادگی در نیمی از چهره بیمار ظاهر شده و حرکاتی مانند لبخند زدن و بستن چشم بصورت کامل یا جزیی از بین می روند.
بر اساس تجربه ما در مرکز فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد علائم در درصدی از بیماران در عرض چند هفته بهبود می یابد اما عموما سرعت بازسازی کم است که خود موجب تشدید علائم و انحراف بیشتر اجزای صورت می شود. از آنجایی که چارلز بل برای اولین بار ویژگی های این عارضه را تشریح کرد، فلج صورت بنام فلج بل نام گرفت که بخاطر نحوه نوشتن آن در زبان انگلیسی (bell's palsy) با نام فلج بلز نیز تلفظ می شود.
همین جا باید اشاره کرد که صدها سال پیش در طب سنتی چینی این بیماری نه تنها شناخته شده بود و عوامل بیرونی موثر در پیدایش آن توضیح داده شده بود بلکه راهکارهای درمانی قابل توجهی نیز برای آن توصیف شده بود. با این وجود همچنان فلج بل نام فراگیرتری برای توصیف از کار افتادگی عضلات نیمی از صورت بدنبال آسیب دیدگی عصب هفتم مغزی است.
علائم و خصوصیات فلج بل فلج بل علائم و خصوصیات خاصی دارد که کم و بیش در بیشتر بیماران مبتلا مشاهده می شود. احتمال سرازیر شدن آب از گوشه دهان وجود دارد. بیمار به راحتی قادر به خوردن و نوشیدن نیست و در حین خوردن، غذا از کناره دهان خارج می شود و یا پشت لپ گیر می کند.
فرد مبتلا به فلج بل برخی مزه ها را ممکن است تشخیص ندهد. بیمار نمی تواند حالات مختلف چهره را ایجاد کند. حالاتی مانند لبخند زدن، اخم کردن، بالا بردن گونه ها، بستن پلک دچار ضعف می شود و گاهی به کلی توانایی آن از بین میرود. در بخشی از بیماران ممکن است حساسیت به صدای محیط ایجاد شود. همچنین ممکن است حساسیت به لمس بوجود بیاید. وجود سردرد و یا درد پراکنده در بخش هایی از صورت هم شکایت دیگری است که بعضی از مبتلایان به فلج بلز دارند.
علل فلج بل صورتعلل متعددی میتواند موجب ابتلا به فلج صورت یا بلز شود. گاهی به دنبال سرماخوردگی بیمار به فلج بل مبتلا می شود. در مواردی هم عفونت های نواحی مجاور مانند گوش می تواند پیش زمینه ای برای ابتلای بیمار به فلج بلز شود. در دسته ای از بیماران مراجعه کننده به فیزیوتراپی صورت آرامش، پس از قرار گرفتن در معرض هوای سرد و وزش باد بیمار به فلج یکطرفه صورت دچار شده است. همچنین در گروهی بدنبال مصرف خوراکی هایی با طبع سرد دچار فلج صورت شدند.
بیمار مبتلا به فلج بلز صورت می گوید در حین خوردن و آشامیدن متوجه سرازیر شدن مایعات از گوشه دهان خود شده و به مرور سایر حرکات صورت خود را از دست داده است. عده ای از بیماران می گویند پس از ایجاد بی حسی، گزگز و مورمور شدن بخش هایی از صورت، کم کم حرکات صورت شان از بین رفته است. تعدادی دیگر از مبتلایان به فلج بل از بروز ناگهانی علائم می گویند و یا اینکه پس از بیدار شدن از خواب متوجه شده اند قادر به تکان دادن لب، چشم و ابروی خود نیستند. این ها گزارش هایی است که ما در مرکز فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد از بیماران فلج صورت ضبط کرده ایم.
خطرات فلج بل آنچه بصورت کلی مورد قبول بیشتر جامعه پزشکی است ابتلا به فلج صورت در اثر عفونت های ویروسی است که به همین دلیل داروهای ضد ویروس معمولا برای اکثر بیماران تجویز می شود. افرادی که ریسک ابتلای بالاتری به فلج بلز دارند، شامل خانم های باردار، بیماران مبتلا به دیابت، سابقه ابتلای قبلی به فلج بلز، وجود سابقه فامیلی، افراد پر استرس، مضطرب، مشاغل پر تنش، قرارگیری در محیط های استرس زا، قرارگیری در محیط سرد و وزش باد و… هستند.
همچنین درصدی از بیماران بدنبال جراحت یا سانحه همچون سقوط یا تصادف و عمل های جراحی در نزدیکی مسیر عصب صورت مبتلا به فلج عضلات صورت شده اند. سالانه درصد قابل توجهی از مراجعین فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد را افرادی تشکیل می دهند که پس از یک عمل جراحی زیبایی مانند لیفت، تزریق ژل، بوتاکس و… به فلج صورت مبتلا شده اند. خانم هایی که با هدف زیبایی بیشتر سراغ روش های زیبایی تهاجمی مانند تزریق ژل، بوتاکس و... رفته اند اما نهایتا با فلج عصب صورتی و غیر قرینگی نیمی از صورت به مرکز فیزیوتراپی آرامش مراجعه کرده اند.
تشخیص فلج بل پس از مراجعه به متخصص مغز و اعصاب و معاینه وضعیت بیمار آزمایش های لازم از وی به عمل می آید. ممکن است پزشک دستور انجام MRI یا نوار عصب و عضله و یا دیگر آزمایش های ضروری را بدهد تا از عدم وجود آسیب های دیگر مانند سکته مغزی، تومور و یا سایر عوامل آسیب زننده که به درمان فوری و اورژانس نیاز دارد مطمئن گردد. توصیه ما در مرکز فیزیوتراپی آرامش به افرادیکه به تازگی دچار فلج بلز شده اند این است که حتما ابتدا برای تشخیص مشکلات احتمالی دیگر به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنند و پس از اطمینان از عامل ایجاد کننده بی حرکتی صورت فیزیوتراپی خود را شروع کنند.
آیا فلج بل درمان قطعی دارد مهمترین مولفه اثرگذار در درمان قطعی فلج بل، زمان است. بیمارانی که با سرعت بیشتری برای معالجه اقدام می کنند نتایج بسیار بهتری می گیرند و هرچه بین آغاز فلج بلز و شروع درمان فاصله می افتد، راه دشوارتری برای کامل کردن حرکات صورت در پیش است. بنابراین توصیه اکید ما این است که علائم اندک را هم کوچک نشمارید چون همانطور که قبلا توضیح دادیم ممکن است در ادامه با توسعه علائم مواجه شوید. نیاز به حفظ روحیه و اجتناب از دستپاچگی به مسلط شدن بر شرایط کمک میکند، پس، از استرس و تنش پرهیز کنید و نیروی خود را روی بازگردانی حرکات از دست رفته صورت متمرکز کنید. در کلینیک فیزیوتراپی آرامش با استفاده از روش های اختصاصی حرکات صورت بیمار مبتلا به فلج بلز را بازیابی می کنیم. ورزش های تخصصی فلج بل بهمراه سایر مولفه های درمانی همگی به درمان فلج بل کمک میکند.
درمان فلج بل چقدر طول میکشد طول درمان فلج بل در بیماران مختلف بسیار متفاوت است. برخی از بیماران در مدتی حدود دو هفته حرکات صورت خود را بدست می آورند اما دسته ای دیگر ممکن است ماهها بگذرد اما همچنان از حرکات صورت خود ناراضی باشند. یکی از مواردی که حتما باید به آن توجه کنید این است که هرگز خود را با افراد دیگری که پیش از این دچار فلج بلز شده اند مقایسه نکنید. علت بروز فلج بل در همه یکسان نیست و شدت علائم از بیماری به بیمار دیگر بسیار متفاوت است و در یک جمله هر بیمار شرایط خود را دارد.
بر اساس تجربه چندین ساله ما در فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد ممکن است بیماری با وجود تشخیص سریع فلج بل و اقدام به درمان به موقع باز هم روند کندی نسبت به فردی داشته باشد که درمان کمتری انجام داده است. این مسئله نباید موجب دلسردی شما بشود چرا که ممکن است نوع عاملی که در شما موجب بروز فلج بلز شده با دیگران متفاوت باشد یا اینکه از ابتدا شدت عارضه در شما بالاتر بوده باشد. سن، جنس، شرایط روحی و محیطی که بیمار در آن قرار دارد، پشتکار و تلاشی که برای کسب حرکات صورت دارد و بسیاری علل دیگر میتوانند نتایج را در بیماران مختلف کاملا عوض کند. این موضوعی است که در بین بیماران فراوانی که با شکایت فلج بلز به مرکز فیزیوتراپی آرامش مراجعه کرده اند به وضوح می بینیم.
دارو درمانی فلج بل صورت داروهایی که اغلب برای مبتلایان به فلج بلز تجویز می شود شامل داروهای ضد التهابی و ضد ویروس است. همچون پردنیزولون، آسیکلوویر و… در کنار اینها اشک مصنوعی، ویتامین ها از جمله ویتامین های گروه B و در صورتیکه بیمار درد داشته باشد برخی مسکن ها نیز تجویز می شوند. مصرف داروهایی که التهاب را از بین می برند موجب میشود فشار از روی عصب صورت زودتر برداشته شود تا صدمه کمتری ببیند.
درمان خانگی فلج بلز انجام ورزشهای مخصوص صورت و تکرار مداوم آن به پیشرفت بیمار کمک زیادی می کند. پس حتما زمان هایی را برای انجام این حرکات اختصاص دهید. بهتر است حرکات صورت را در خانه روبروی آینه انجام دهید تا تسلط بیشتری روی حرکات بدست آورید. از حوله های سرد و گرم در اطراف گوش و نیمه آسیب دیده صورت می توانید استفاده کنید. هر بار به مدت 10 تا 15 دقیقه این کار را انجام دهید.
در صورتیکه قادر به بستن کامل چشم خود نیستید از چشم بند و اشک مصنوعی استفاده کنید و برای اطمینان از مراقبت کامل از چشم حتما با متخصص چشم پزشک مشورت کنید. ماساژ هم میتواند از گزینه های مناسب برای کمک به درمان فلج بلز باشد که در خانه نیز امکان انجام آن را دارید.
