آسیب های نوازندگی ویولن را در این مقاله بررسی میکنیم نوازندگان بدلیل استفاده های مکرر و طولانی مدت از اندام، شکل خاص گرفتن ساز در دست، قرارگیری در وضعیت های ثابت طولانی، تطبیق بدن با شکل ساز یا در واقع یکی شدن با ساز خود، در معرض آسیب های ویژه ای هستند که در سایر افراد دیده نمیشود. لذا ارزیابی و درمان نوازندگان هم با سایر بیماران متفاوت است. به اینگونه مشکلات آسیبهای نوازندگی گفته میشود.
برای نخستین بار در ایران فیزیوتراپیست صادق زراعتکار -مبتکر فیزیوتراپی نوازندگان در ایران- قصد دارد تا بخش های قابل درک و ساده ای از نتایج بررسی ها و مطالعه رفرنس های خاص نوازندگان و تجارب شخصی در معالجه نوازندگان سازهای مختلف را نشر دهد. توجه داشته باشید که مطالبی که در این سایت مطالعه میفرمایید تنها بخشی از هزاران نکته درباره هر ساز و نوازنده آن است و به هیچ عنوان توصیه نمیکنیم که آنها را به عنوان دلیل مشکل فعلی و آسیب نوازندگی خود قلمداد کنید. همچنین در فیلم زیر که در فیزیوتراپی آرامش تهیه شده است میتوانید توضیحات مربوطه را در حین اجرای نوازندگی ویلن مشاهده بفرمایید.
آسیب مفصل فک در نوازنده ویولن
مفصل فک برای نگاهداشتن ویولن یک حرکت جانبی به سمت چپ دارد، انگار فک تمایل دارد به شانه چپ نوازنده نزدیک شود. شاید یکی از عوارض ویولن ایجاد همین حالت در فک نوازنده باشد که موجب آسیب نوازندگی میشود. استمرار این حالت میتواند موجب انحراف جانبی فک به سمت چپ بشود. لذا ضروری است نوازنده ویولن تمریناتی در جهت اصلاح این حالت مفصل فک خود داشته باشد و در صورتیکه در این بخش احساس ناخوشایند و یا درد داشت، برای معاینه و بررسی دقیق تر مراجعه کند.
آسیب گردن در نوازنده ویولن
چرخش گردن به سمت چپ یکی از مواردی است که بصورت اختصاصی در نوازندگان ویولن وجود دارد. این چرخش در دراز مدت موجب ایجاد تغییراتی در عضلات، مهره ها و دیسک بین مهره ای آنها میشود و از مضرات ویولن محسوب میشود. چرخش های یکطرفه موجب انقباض غیر قرینه برخی عضلات و کشش در دسته ای دیگری از آنها میشود. این حالت یک ایمبالانس عضلانی ایجاد میکند که به سادگی بر روی وضعیت ستون فقرات گردنی اثر منفی میگذارد و یکی دیگر از دلایل آسیبهای نوازندگی است.
بنابراین لازم است که نوازنده ویولن تمرینات ورزشی اختصاصی و علمی انجام دهد تا پیش از درگیری ساختارهای یاد شده، آنها را اصلاح کند. همانطور که در تصویر ملاحظه می کنید عضله ای به نام SCM که نام اختصاری عضله استرنوکلایدوماستوئید است کاملا در حالت انقباض قرار گرفته است. این تنها یکی از ده ها عضله اطراف گردن است که سفتی آن را با چشم میتوانید ببینید. در صورتیکه انقباض یا سفتی، کشیدگی و طویل شدن بسیاری از آنها را متوجه نمی شوید که نیاز به معاینه و بررسی دقیق دارد.
آسیب شانه نوازنده ویولن
شانه راست نوازنده ویولن برای رساندن آرشه به ساز باید در وضعیتی قرار گیرد که از نظر علم کینزیولوژی به آن اینترنال روتیشن یا چرخش داخلی میگوییم این حالت بویژه در حین نواختن سیم های بم، که همراه با باز شدن بازو از کنار تنه است موجب کاهش فضای بین مفصلی و اعمال فشار به برخی تاندونهای شانه میشود. این وضعیت احتمال گیرافتادگی تاندونی را افزایش میدهد. بنابراین با استفاده از اصلاحاتی در حرکات روزانه و انجام برخی تمرینات اختصاصی میتوان به سادگی از بروز این مشکلات پیشگیری کرد.
آسیب مچ دست نوازنده ویولن
مچ دست راست برای حرکت دادن و کنترل کردن آرشه باید حرکاتی جانبی انجام دهد. این حرکات تکرار شونده عاملی برای آسیب دیدگی در تاندون های مچ دست راست نوازنده ویولن است. درد دست نوازندگان ویولن علاوه بر علت یاد شده در اثر حرکات ظریف و تکرار شونده انگشتان نیز ممکن است ایجاد شود. وجود قدرت مناسب در عضلات مچ دست و انگشتان میتواند به خوبی مانع از اینگونه آسیبهای نوازندگی شود.
آسیب بازوی نوازنده ویولن
بازوی چپ نوازنده ویولن تمام مدت در حالت خمیده قرار گرفته است. این حالت خمیده دائمی موجب درگیری عضله دوسر بازو یا جلو بازو و آسیب نوازندگی میشود. باید با دقت علائم این بخش را در نظر داشت و با روشهایی از درگیری این عضله دوسر جلوگیری کرد. بویژه حرکات کششی سنجیده میتواند به پیشگیری از آسیب آن بسیار کمک کند.
در کلینیک فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد، فیزیوتراپیست صادق زراعتکار پس از ارزیابی دقیق نوازنده مبتلا به آسیب نوازندگی، پلن درمانی ویژه ای طرح ریزی میکند. در این شیوه پس از ارزیابی کامل بافت صدمه دیده با نگاه تخصصی آسیبهای نوازندگی، نوع آسیب را مشخص کرده و درمانی مناسب بر اساس نوع ساز نوازنده انجام میگیرد. چرا که فعالیت عضلات و حرکت مفاصل در هر نوازنده هر ساز متفاوت است که باید به این نکته توجه ویژه ای داشته باشیم.