درد لگن و باسن در بدنسازی عموما به دلیل آسیب به عضله گلوتئوس ماکسیموس بروز میکند، که یکی از پهن ترین عضلات بدن بوده و در پشت لگن و در حد فاصل پایین ترین بخش کمر تا انتهای چین باسن واقع شده و عضله اصلی در شکل دهی باسن است و حجم اصلی آن را تشکیل می دهد. در کنار عضله گلوتئوس ماکسیموس، دو عضله کم حجم تر گلوتئوس مدیوس و مینیموس قرار گرفته اند. معمولا در بدنسازانی که برای فرم دهی به باسن تمرکز بسیار زیادی دارند درگیری عضلات باسن یا گلوتئال بیشتر دیده می شود. انقباضات زیاد عضلات باسن موجب ایجاد اسپاسم های عضلانی و در مواردی موجب ایجاد نقاط ماشه ای تریگر پوینت می شود. اگر به درد نواحی لگن و باسن دچار شده اید با شماره 88681746 تماس بگیرید و یا از طریق واتساپ به شماره 09354462653 از کلینیک فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد مشاوره دریافت کنید.
آناتومی عضلات باسن
حجم اصلی باسن را عضله گلوتئوس ماکسیموس تشکیل میدهد. گلوتئوس ماکسیموس بزرگترین و سطحی ترین عضله منطقه باسن است که عضلانی ترین بخش بدن را تشکیل می دهد و تنه را در حالت صاف نگاه می دارد. این عضله در سایر پستانداران تخت و کم حجم تر است و قدرت لازم برای صاف کردن تنه آنها را نداشته و یکی از علل چهار دست و پا راه رفتن سایر جانوران محسوب می شود. عضله بزرگ باسن به مناطق وسیعی از پشت بدن از جمله استخوان های لگن، استخوان خاجی و دنبالچه و بسیاری از نیام ها و رباط های مهم منطقه چسبندگی دارد.
با توجه به اتصالات وسیع و متعدد، این عضله اهمیت فوق العاده ای در حفظ ثبات و عملکرد لگن، کمر و ران دارد. در کناره خارجی ران، نوار سفت و محکمی بنام تیبیال باند قرار دارد که در پایین به مفصل زانو می چسبد. یکی از اتصالات این باند به عضله بزرگ باسن است لذا این عضله بصورت غیر مستقیم بر روی مفصل زانو هم اثرگذار است.
سه بورس در اطراف این عضله وجود دارد که اولی در محل تکمه بزرگ ران، دومی در برجستگی ایسکیال و سومی مابین تاندون آن و سر خارجی عضله چهار سر است. کاربرد این بورس ها به حداقل رساندن اصطکاک میان فیبرهای عضله با بافت ها و استخوان های اطراف است.
عملکرد عضله بزرگ باسناین ماهیچه بزرگترین عضله در منطقه باسن است. نسبت به دیگر عضلات باسن سطحی تر بوده و شکل گرد انحنای باسن را می سازد. گلوتئوس بزرگ از طریق اثرگذاری بر روی هیپ و ران بالانس بدن در حین راه رفتن و دویدن را فراهم می کند و در برابر نیروهایی که تنه را به جلو می کشاند مقابله می کند. همچنین در بالا رفتن از پله ها و بلند شدن از حالت خمیده و یا از روی صندلی فعال است.
علل اصلی درد لگن و باسنمهمترین عواملی که منجر به درد لگن و باسن می شوند استفاده بیش از حد و یا نادرست، وضعیت نامناسب بدنی و یا اصابت ضربه است. گاهی تشخیص اینکه بافت اصلی آسیب دیده کدام است، مشکل است چرا که درد ناشی از آسیب دیدگی عضله باسن ممکن است در نواحی دیگر مثل کمر، ران و زانو احساس شود. در ورزشکاران بویژه در بدنسازان که برای پرورش باسن ورزش های سنگین و طولانی مدت انجام می دهند امکان آسیب دیدگی آن وجود دارد. خصوصا در اسکات و دد لیفت سنگین و طولانی نیروی زیادی به آن وارد می شود. ورزشکارانی که توجه ویژه ای به پرورش بخش باسن دارند بیشترین شانس درگیری این عضله را دارند. لذا اگر برای پرورش عضلات باسن برنامه ورزشی سنگینی چیده اید حتما به علائمی که در این منطقه ایجاد می شود، به اسپاسم های کمر، درد دنبالچه، دردهای تیر کشنده و سیاتیکی توجه ویژه داشته باشید.
نشستن طولانی مدت هم موجب اعمال فشار زیاد به گلوتئوس ماکسیموس و درد می شود. در ورزش های دیگر مثل شنا، پیاده روی در سربالایی بویژه اگر تنه به سمت جلو خم شده باشد احتمال آسیب دیدگی وجود دارد. حرکات پیوسته پاها مثلا در تمرین رقص طولانی یا حرکات نظامی مثل رژه رفتن از عوامل دیگر آسیب محسوب می شود. در سایر ورزش های قدرتی نظیر کلیستنیکس، آمادگی جهت مسابقات بیکینی، تی آر ایکس، پل دنس و اریال یوگا نیز به دلیل انقباضات سنگین عضلات باسن، احتمال درگیری گلوتئوس ماکسیموس وجود دارد.
انواع آسیب ها در عضله باسنسندروم گلوئتوس ماکسیموس یکی از رایج ترین فرم های درگیری عضله باسن است. در این سندروم اسپاسم و سفتی عضله پهن باسن، وضعیت استخوان دنبالچه را تغییر می دهد که موجب تحریک حس درد در حین نشستن و یا برخاستن از وضعیت نشستن می شود. درد معمولا در یک سمت باسن ایجاد می شود. همچنین لمس محل قرارگیری عضله بویژه در نزدیکی استخوان دنبالچه درد دارد. حساسیت به لمس و محدودیت در حرکت ران از مشخصات این آسیب است.
آسیب احتمالی بعدی وجود نقاط ماشه ای و یا تریگر پوینت است. سه نقطه بسیار رایج در حجم عضله وجود دارد که ممکن است دچار تریگر شود. این نقاط معمولا به لحاظ خونرسانی دچار اختلال هستند و لذا اکسیژن رسانی به آنها به آسانی صورت نمی گیرد. در این نقاط سفتی بیش از حد موجب اعمال نیروهای اضافه به بافت های مجاور شده که خود میزان خونرسانی و اکسیژن رسانی را محدود می کند. گاهی فعال شدن این نقاط با ایجاد دردهای تیر کشنده در باسن، پشت ران و ساق ایجاد دردهای سیاتیکی می کند که ممکن است پزشک را در تشخیص به اشتباه بیاندازد.
مشکل دیگر کشیدگی یا استرین است. علامت اصلی این عارضه درد تیز در باسن است که بویژه با انقباض عضله تحریک می شود. همچنین حساسیت به لمس، سفتی و اسپاسم، سوزش، ورم، داغی و ضعف هم ممکن است وجود داشته باشد.
درمان درد در عضله بزرگ باسندرمان اصلی این آسیب دیدگی ها فیزیوتراپی است. در مرکز فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد دکتر صادق زراعتکار فیبرهای درگیر عضله را با بررسی دقیق مشخص می کند. سپس بسته به نوع جراحت از روش های نوین درمانی همچون درمانهای منوآل یا درمان با دست، مثل فاشیا ریلیز، ایسکمیک پرشر و… را بکار می برد. امواج پر قدرت لیزر پرتوان با نفوذ عمقی خود به درون بافت صدمه دیده موجب ترمیم و بازسازی و لذا جایگزین شدن رشته های تازه ساخته شده میشود. تکنینک درای نیدلینگ از طب سوزنی به صورت اختصاصی بر روی گره ها و تریگرهای عضله اثر درمانی می گذارد و موجب آزادسازی آنها میشود. تمامی روشهای فوق در کلینیک فیزیوتراپی آرامش واقع در سعادت آباد تهران انجام می شود.