فیزیوتراپی نرمی غضروف زانو را در ادامه مطلب “نرمی غضروف زانو“، منتشر کرده ایم تا پس از آشنایی با ویژگیهای این بیماری، درمانهای موجود برای این عارضه را بررسی کنیم. فیزیوتراپی در این عارضه، درمانی اصلی محسوب میشود.
از آنجا که علت کندرومالاسی اختلال در حرکت و محل قرارگیری استخوان کشکک است، لذا هر درمانی که تنها شامل مصرف مسکن و دارو درمانی باشد موفق نخواهد بود. علت هم واضح است باید به طریقی استخوان کشکک به محل اصلی خود باز گردد تا نه فقط علایم کمتر شوند بلکه عامل بوجود آورنده درد که قرارگیری نادرست کشکک است، برطرف شود. در کنار همه درمانهایی که دریافت میکنید، رعایت برخی نکات و دوری از مواردی که میتواند فشار زیادی به زانویتان وارد کنند توصیه میشود.
استراحت کردن
در اولین اقدام باید فعالیتهایی که موجب وارد آمدن فشار به زانو میشوند را کنار گذاشت. کارهای سنگین، دویدن، راه رفتن بر روی سطوح شیب دار و ناهموار، ورزشهای سخت، دو زانو یا چهار زانو نشستن، نشستن برای مدت زمان طولانی، استفاده از دستشویی ایرانی و… از این دسته اند. با اینکار به زانو مهلت میدهید تا آسیبهای جزیی را جبران کند.
مقابله با افزایش وزن
درد زانو مشکلات فراوانی به بیمار تحمیل میکند. یکی از این موارد کاهش فعالیتهای روزمره است. از طرفی بیمار نمیتواند بسیاری از فعالیتها و ورزشها را انجام بدهد چون درد زانو اجازه اینکار را نمیدهد. از طرف دیگر با فعالیت نکردن اضافه وزن موجب افزایش درد زانو خواهد شد. در این شرایط تنها یک راه برای کاهش وزن باقی میماند: کم خوری! کم خوردن و مقابله با گرسنگی سخت است ولی تحمل درد زانو سختتر! باید بین بد و بدتر یکی را انتخاب کنید. کاهش وزن حتی به میزان بسیار اندک هم میتواند به طول عمر مفصل زانویتان بیفزاید.
باید بین بد و بدتر یکی را انتخاب کنید
ورزش
قوی بودن و منعطف بودن عضلات اطراف مفصل زانو مولفه های بسیار مهم در سلامت زانو هستند. از دست رفتن هر کدام میتواند سلامت زانو را به چالش بکشد. ورزشهای سبک مانند پیاده روی همراه با استراحت البته با کفش مناسب و شنا کردن، همچنین ورزش در داخل آب، از مواردیست که به شما کمک خواهد کرد.
از یاد نبرید که پیش از هر تمرینی باید با یک سری حرکات ساده تر و نرمتر، اصطلاحا ابتدا بدن را گرم کرده و سپس به تمرین اصلی بپردازید. در مورد تمام حرکات ورزشی باید حرکات را بصورت کاملا تدریجی پیشرفت داد تا بدن با تغییرات تطابق پیدا کند.
استفاده از زانوبند در مراحل اولیه کمک کننده است. زانوبند درد بیمار را کنترل کرده و مانع از وارد آمدن فشار در حین فعالیتهای روزمره و ورزش میشود. بستن صحیح باندکشی میتواند کشکک را به مسیر اصلی خود ببرد و لذا از شدت درد بکاهد. اما از طرف دیگر بستن زانوبند نباید به صورت عادت درآید چون استفاده دراز مدت آن میتواند موجب ضعف بیشتر و لذا افزایش مشکلات مفصل بشود.
باید حرکات را بصورت کاملا تدریجی پیشرفت داد
درمان دارویی
توجه داشته باشید که استفاده از دارو به تنهایی نمیتواند مشکل زانو را برطرف کند. اما گاهی درد آنقدر زیاد است که فرد را از زندگی معمول باز میدارد، استفاده از داروهای مسکن موجب میشود تا زمینه برای درمانهای بعدی فراهم شود. مصرف استامینوفن، ایبوبروفن سلکوکسیب و… میتواند کمک کننده باشد.
فیزیوتراپی نرمی غضروف زانو
غضروف خاصیت ترمیم شدن دارد و در صورت رعایت کردن، ورزش اصولی، فیزیوتراپی بموقع و استراحت لازم ترمیم اتفاق می افتد. در نخستین قدم باید کارهای روزمره اصلاح شوند، فعالیتهای ورزشی سنگین حذف شوند و زانو در حالت خمیده قرار نگیرد. اگر افزایش وزن وجود دارد باید نسبت به کم کردن آن اقدام شود، مقالات بسیاری تاثیر چاقی در بروز آرتروز را بررسی کرده اند. فیزیوتراپیست با بررسی بافتهای اطراف زانو عضلاتی را که دچار کوتاهی شده اند و لذا فشار زیادی به مفصل وارد میکنند را با تجویز ورزشهای خاصی کشش میدهد.
از طرف دیگر عضلاتی که باید با قدرت بیشتری فعالیت کنند تا توازن به مفصل بازگردد با تجویز ورزشهای قدرتی تقویت شوند. این برنامه ورزشی میتواند موجب اصلاح قرارگیری کشکک شده و فشار وارده به مفصل را کاهش دهد.
در فیزیوتراپی آرامش از درمانهای دستی شامل Soft tissue manipulation و Mobilization بویژه برای اصلاح وضعیت استخوان کشکک و بازیابی انعطاف عضله چهار سر استفاده میشود. با استفاده از این روشها قابلیت حرکت کشکک در شیار استخوان ران بهبود می یابد. اشعه مادون قرمز، امواج اولتراسوند و امواج پرتوان لیزر برای کاهش درد و التهاب و افزایش سرعت ترمیم بافتی بکار گرفته میشوند.
تجویز ورزش های تقویتی
تقویت عضله چهار سر : همانطور که در بحث نرمی غضروف زانو اشاره کردیم کشکک در داخل تاندون عضله چهار سر قرار گرفته است، لذا تغییرات این عضله کشکک را متاثر میکند. معمولا در کندرومالاسی ضعف در عضله چهار سر دیده میشود، لذا ورزشهای تقویتی آن توسط فیزیوتراپیست تجویز میشود.
همانگونه که از نام عضله چهار سر مشخص است، این عضله چهار باند جداگانه دارد که در اکثر مواقع بین هر چهار باند در نیرو وارد کردن به زانو تعادل برقرار است. در بیماران مبتلا به نرمی غضروف کشکک نسبت نیروها بین چهار باند عضله چهار سر بهم میریزد. ما با ارزیابی هر کدام از بخشهای جداگانه این عضله، و تجویز ورزشهای اصلاحی به رفع این ضایعه میپردازیم.
یکی از تمرینهای موثر در این بیماری تمرینِ ست عضله چهار سر است که شامل سفت کردن ماهیچه روی ران بوده و میتواند در حفظ سلامت مفصل زانو کمک کننده باشد. برای انجام این تمرین طاقباز دراز بکشید، در زیر زانوی خود یک بالش قرار داده و سپس آنرا در زیر زانو بفشارید.
فشار را بمدت 7 ثانیه نگه دارید و سپس عضله را شل کنید اینکار را 30 مرتبه و بصورت 3 ست 10 تایی انجام دهید. نکته مهم در میزان فشاری است که باید به بالش وارد کنید. در صورتیکه با تمام قدرت همراه باشد میتواند درد را افزایش دهد. لذا برای شروع از 40 درصد زور خود برای فشردن بالش استفاده کنید.
بلند کردن پا بصورت صاف، تمرین دیگری است که میتواند به حفظ قدرت عضله چهار سر رانی شما کمک بکند. برای انجام تمرین در حالت طاقباز دراز بکشید و زانوی مقابل خود را خم کنید، سپس زانوی دردناک خود را صاف کرده و به سمت بالا حرکت دهید، با اندکی مکث پای خود را پایین آورده و این حرکت را چند مرتبه تکرار کنید.
جراحی
اگر رعایت نکات یاد شده بهمراه درمانهایی که در بخش قبلی ذکر شد موفق نباشد، بیمار باید برای عمل جراحی آماده شود. رایجترین نوع عمل جراحی در نرمی غضروف زانو آرتروسکوپی است. از طریق سوراخهای بسیار ریز یک دوربین کوچک وارد زانوی بیمار میشود تا جراح با مشاهده وضعیت زانو جراحی اصلاحی را انجام دهد. گاهی مقداری از غضروف کشکک تراشیده میشود و گاهی برخی بافتهای مجاور مانند رباط ها بریده میشوند.