مفصل زانو از مهمترین مفاصل تحمل کننده وزن در بدن است که بصورت شایعی دچار فرسایش و تخریب میشود. ضعف عضلات پیرامون، پارگی و کشیدگی رباط ها، التهاب تاندونی، نرمی غضروف کشکک و… از رایجترین علل ایجاد زانو درد هستند.
آسیبهای مفصل زانو گذشته از درد، موجب محدود شدن حرکت و کاهش توانایی های بیمار نیز میشود. فردی که به زانو درد دچار است قادر به انجام بسیاری از فعالیتهای پیشین نیست و ناخواسته دچار کم تحرکی و یا بی تحرکی میشود. کاهش میزان تحرک علاوه بر کاهش استقلال فردی بیمار، ریسک مشکلات بعدی را افزایش میدهد. اضافه وزن، کاهش تعادل، ضعف عضلات و دردهای جدید مفصلی و عضلانی از عوارض ثانویه آن به شمار میروند. راه نرفتن و یا کم راه رفتن میتواند از فاکتورهای اصلی مشکلات قلبی عروقی نیز باشد.
درمان زانو درد
یکی از روشهای موثر، بی عارضه و غیر تهاجمی درمان آسیبهای زانو، لیزر پرتوان فیزیوتراپی است که علی رقم اثرات بسیار قدرتمند کاملا ایمن و بدون عوارض جانبی است. درمانها به دو دسته تهاجمی و غیر تهاجمی تقسیم میشوند. درمانهای تهاجمی شامل انواع جراحی ها، ورود انواع مواد شیمیایی به بدن چه بصورت خوراکی و چه بصورت تزریق هستند که بهمراه اثرات درمانی خود، عوارضی را به بدن تحمیل میکنند. در مقابل درمانهای غیر تهاجمی درمانهای ایمنی هستند که بدون عوارض جانبی بدن را اصلاح کرده و یا وادار به انگیزش فعل و انفعالات طبیعی میکنند.
فیزیوتراپی یکی از مهمترین درمانهای غیر تهاجمی است و امواج و جریانهای بکار رفته در آن هیچ گونه عارضه ناخواسته ای ندارد. از این میان لیزر پرتوان از موثرترین روشهای ترمیم و بازسازی بافتهای مفصلی و عضلانی بدن محسوب میشود.
در طول جلسات لیزر درمانی، انرژی قدرتمند متساعد شده گردش خون را به بافت صدمه دیده افزایش میدهد، اکسیژن رسانی آن را بهبود بخشیده و مواد تغذیه کننده و آب مورد نیاز برای پروسه ترمیم را فراهم میکند. تمامی این موارد محیط سلولی ایده آلی را برای کاهش التهاب، رفع اسپاسم عضلات، ورم، سفتی بافتها و درد ایجاد میکند که خود بستری مناسب برای پروسه ترمیم ایجاد میکند.
عملکرد لیزر پرتوان
لیزر پرتوان فیزیوتراپی آرامش با بهره گیری از طول موج اختصاصی خود اثرات ضد التهابی و ضد ادم دارد که سلولهای آسیب دیده را متاثر میکند. این لیزر مولد فوتون های پر انرژی است که به درون سلولها نفوذ میکند و موجب تحریک میتوکندری سلول شده و بافتهای صدمه دیده مفصل، تاندونها، رباط ها و عضلات آن را بازسازی میکند.
تحقیقات بسیاری اثرات آزادسازی اندورفین توسط لیزر در بدن را ثابت کرده اند بر اساس این تحقیقات جدید لیزر بدون وارد کردن آسیب میتواند التهاب را کم کرده و موجب رشد بافتهای تازه برای جایگزینی بافتهای آسیب دیده در بدن شود. این در حالیست که داروهای ضدالتهابی در کنار کاهش التهاب، عوارض شدید و مخربی داشته که در دراز مدت خود آسیبهای ناخواسته ای در بدن ایجاد میکند.
اثرات لیزر درمانی
اثرات اختصاصی لیزر پرتوان فیزیوتراپی آرامش شامل موارد زیر است:
درمان دردها مزمن مانند درد آرتروز مفصلی
درمان دردهای حاد ناشی از ضربات و تروما
اثرات ضد التهابی قدرتمند
به راه اندازی پروسه ترمیم در بافتهای صدمه دیده
بازسازی یکپارچگی و استحکام بافتهای تازه ترمیم یافته
لیزر پرتوان مناسبترین گزینه درمانی برای بیمارانی است که بدنبال درمان بدون جراحی، تزریق و خوردن دارو و راههای ایمن و بدون عارضه هستند.
دوز درمانی
بسته به میزان آسیب دیدگی مفصل زانو، مزمن و حاد بودن، وسعت و عمق عارضه، میزان انرژی وارده به بافت متغیر است. محاسبه انرژی بکار رفته با استفاده از پروتکل ها و فرمولهای ویژه ای انجام میشود لذا انرژی بکار رفته در افراد مختلف با ضایعات متفاوت یکی نیست. انرژی استفاده شده در قسمتهای جداگانه بدن یک فرد هم یکسان نیست.
توصیه های درمانی
ورزش
یکی از راهکارهای ساده اما اثرگذار بر روی دردهای زانو، ورزش است. ورزشهای زانو از حرکات ساده و بدون خطر شروع میشود. بسیاری از این حرکات در آب قابل انجام هستند و به افزایش انعطاف پذیری بافتهای اطراف مفصل کمک میکند. ورزشهایی همچون دوچرخه سواری، پیاده روی، شنا و… نیز مناسب هستند. اما ورزشهای پر تحرک و برخوردی مثل فوتبال، والیبال، دو و… بدلیل ریسک آسیب رسانی بالا توصیه نمیشوند. حرکات اختصاصی هر مفصل باید زیر نظر متخصص فیزیوتراپی انجام شوند تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
مدیریت وزن
جابجایی یک شی سنگین بصورت همیشگی در طول روز فشار زیادی به مفاصل بدن از جمله زانوها وارد میکند. کاری که اضافه وزن با شما میکند در واقع حمل دایمی یک جسم سنگین است. لذا کاهش وزن میتواند اثرات مثبتی بر بهبودی زانو درد داشته باشد.
وسایل کمکی
استفاده از وسایل کمکی از راهکارهای دیگری است که به کاهش فشار وارده به زانوها کمک میکند. داشتن یک عصا، پوشیدن کفش های مناسب، زانو بند و… نیز میتواند در برخی موارد موجب حذف نیروهای ناخواسته از روی مفصل شود.
زنگ تفریح زانو
در کنار تمامی روشهای یاد شده، زمانهایی را برای استراحت و بازسازی مفصل خود اختصاص بدهید. مفاصل برای احیای خود نیاز به استراحت دارند و فعالیتهای بی وقفه فرصت تامین مواد لازم برای بازسازی فشارهای ناشی از کارهای روزمره را نمیدهد. بالا و پایین رفتن از پله ها، دو زانو و چهار زانو نشستن، دستشویی ایرانی و… از مهمترین عوامل محیطی تشدید کننده زانو درد هستند.