علت فلج بل چیست

علت فلج بل همچنان ناشناخته است. عواملی مانند عفونت های راههای تنفسی فوقانی یا دیابت می تواند شانس بلز پالسی را افزایش دهد. عفونت های ویروسی از دیگر علل فلج بل هستند. آسیب مستقیم به عصب هفتم، وجود تومور در مجاورت آن نیز می تواند علت دیگری برای فلج بلز باشد. عصبی که دچار درگیری می شود زوج هفتم مغزی است. گاهی هم بدون وجود دلیل خاصی به شکل خودبخودی بروز می کند.

شما خواننده گرامی میتوانید از طریق کلیک روی این آیدی PhysioFace@ به صفحه اینستاگرام ما رفته و بیمارانی که با همین شکایت درمان شده اند را ببینید. در صورتیکه به فلج بلز صورت مبتلا شده اید با شماره 88681746 تماس بگیرید و یا در واتساپ به شماره 09354462653 مشاوره دریافت کنید.

فضای درون بدن فضای محدودی است که به سادگی با افزایش سایز یک بافت یا وجود ورم، التهاب یا سفتی کوچکتر هم می شود. یکی از مکانیسم هایی که برای فلج بل عنوان شده است، همین فرضیه است که با بروز التهاب فشار اضافه ای به عصب زوج هفتم وارد می شود.

این فشار عصب را به جدار کانال استایلومستوئید می فشارد که موجب له شدگی عصب صورت می شود. اعمال فشار به عصب هفتم صورت، مانع از خونرسانی مناسب به آن می گردد. به دنبال اختلال در خونرسانی، تغذیه و اکسیژن رسانی عصب هفتم صورتی تضعیف شده و اگر مدتی اختلال در خونرسانی به عصب صورت ادامه یابد، کم کم تخریب شده و انتقال پیام های عصبی مختل میشوند که خود موجب کجی در صورت بیمار شده و به این حالت فلج بلز گفته می شود. 

علت فلج بل صورت همانطوریکه توضیح دادیم از یک عامل فشارنده روی عصب صورت ایجاد می شود. در صورتیکه فشار تا اندازه ای باشد که تنها پوشش میلین روی عصب آسیب ببیند بازگشت حرکات و حالات صورت سریعتر است و در صورتیکه خود عصب اصلی دچار آسیب شود بهبودی آهسته خواهد بود. لذا شدت و ضعف فلج بلز در همه مبتلایان به یک میزان نیست، برخی دچار فلج بلز شدید می شوند و در برخی دیگر فلج بلز خفیف است. 

جدا از میزان فشار به عصب صورت مدتی زمانی که طول می کشد تا عصب از فشار رهانیده شود، نیز در بروز علائم و میزان از کارافتادگی عضلات چهره و شدت فلج بلز بسیار مهم است.

در فیلم فیزیوتراپی زیر توضیحات بیشتری را از فیزیوتراپیست صادق زراعتکار بشنوید:

معمولا بیمار فلج بلزی که شدت درگیری بیشتری دارد اما درمان های پزشکی برای آزادسازی عصب، کاهش التهاب و داروهای ضد ویروس زودتر شروع می شود، روند بهبودی سریع تری دارد. علت هم روشن است شروع سریع تر درمان، مدت زمانی که عصب تحت فشار بوده و فقر اکسیژن و تغذیه دارد را بسیار کاهش می دهد، لذا عملکرد طبیعی عصب کمتر مختل شده و بازگشت حرکات صورت هم سریع تر کسب می شود.

میاستنی گراویس، بیماری لایم، سکته یا تومور مغزی هم می تواند علایمی شبیه به فلج بل ایجاد کند اما فلج بل رایج ترین علت از کار افتادن حرکات نیمی از صورت است. یکی از دلایلی که بصورت رایجی برای ابتلا به فلج بلز عنوان می شود، عفونت های ویروسی است. ویروس هایی که احتمال آسیب زدن به عصب زوج هفتم را دارند شامل ویروس تبخال، آبله مرغان، زونا، آنفولانزا، اوریون، سرخچه و ایدز هستند. عفونت های چشم و گوش و یا عفونت ریه و یا سرماخوردگی هم ممکن است موجب ابتلای فرد به فلج بل شود.

برخی ویروس ها عفونت های بدون علایمی ایجاد می کنند مثل ویروس اشتین بار یا واریسلا زوستر که هر دو از خانواده ویروس هرپس هستند. فعال شدن دوباره این ویروس ها یکی از علل ایجاد فلج بلز است.
در فعال شدن دوباره این ویروس ها عواملی مانند برخورد ضربات، علل محیطی، فشارهای عصبی مانند استرس و اضطراب زیاد، هیجان شدید، فشارهای عاطفی و… نقش دارند.

اختلالات متابولیکی نیز میتواند در فعال شدن دوباره ویروس های یاد شده مطرح باشد و موجب ابتلا به فلج بلز شوند. در برخی تحقیقات وجود ویروس های هرپس نوع یک یا HSV-1، در بیشتر مبتلایان فلج بل صورت اثبات شده است. لذا مصرف داروهای ضد التهابی و ضد ویروس مثل آسیکوویر و پردنیزون، به عنوان درمان دارویی فلج بل موثر هستند.

در تحقیقات دیگر حدود ۳۱ درصد بیماران بلز پالسی به ویروس HSV-1 دچار بودند. البته عفونت ویروس HSV-1 همراه با دمیلینه شدن عصب است. اما در فلج بل عامل آسیب عصبی ادم، ورم و فشردگی عصب در کانال استخوانی است. آسیب دیدن پوشش عصب هفتم صورت ممکن است در اثر خرابکاری ویروس مذکور نباشد، بلکه بدنبال واکنش های ایمنی خود بدن به آن ویروس بوجود آید.

پیشگیری از فلج بلز یکی از سوالات رایجی که اکثر بیماران دارند. در پاسخ باید گفت از آنجاییکه علت اصلی بروز این بیماری به روشنی مشخص نیست شاید نتوان بصورت قطعی از ابتلا به فلج بل صورت پیشگیری کرد اما بصورت کلی میتوان پیشنهادهایی برای کمتر شدن ریسک ابتلا به فلج بلز داشت.

از آنجاییکه فلج بل در ابتدای پاییز و بهار شیوع بیشتری دارد و در طب قدیمی چینی اعتقاد دارند که باد و سرما یکی از دلایل بروز این بیماری است، باید در این فصول از قرار گرفتن در معرض باد و سرما اجتناب کرد، پوشاندن سر و گردن و اطراف گوش ها یک اقدام پیشگیرانه ساده و منطقی است.

برای فلج بل چی نخوریم

از طرفی خوراکی هایی با طبع سرد نیز می تواند تا اندازه ای شانس ابتلا به فلج بلز را افزایش دهد. در تجارب شخصی من (فیزیوتراپیست صادق زراعتکار) و در میان بیمارانی که برای درمان فلج بلز خود به کلینیک فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد -مرکز تخصصی فیزیوتراپی صورت- مراجعه می کنند، افرادی که بدنبال خوردن یک یا چند غذای سرد، به یکباره دچار فلج صورت شده بودند کم نیست.

در یک مورد مراجعه کننده ای داشتیم که در یک وعده غذایی پس از خوردن ماست فراوان در یک وعده غذایی و با فاصله اندکی خوردن خربزه در روز بعد با علائم فلج بلز مراجعه کرد.

بیمار دیگری با خوردن یک نوع ماهی بنام اردک ماهی که گویا سردتر از دیگر ماهی هاست، در ساعاتی بعد با فلج نیمی از صورت خود روبرو شده بود. مثال هایی اینچنین از این عارضه بسیارند. یکی از توصیه های مرتبط می تواند توجه به طبع خوراکی ها باشد.

از جمله موارد دیگری که به پیشگیری از فلج بلز کمک می کند، حفظ آرامش، دوری از استرس و اضطراب است. بیماران بسیاری داشته ایم که به دلیل قرار گرفتن در حالات روحی نامناسب همچون از دست دادن یک عزیز، مشکلات روحی و عاطفی و یا مشاغلی که استرس فراوانی دارد با فلج بلز به فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد مراجعه کرده اند. در ادامه درمان یکی از مبتلایان به فلج بلز را ببنیم که در آلمان به نتیجه نرسیده بود و با مراجعه به مرکز فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد بصورت کامل درمان شد:

اینکه آیا فلج بل خطرناک است یا نه، به تصمیم به موقع بیمار و قدرت مدیریت بحرانش بستگی دارد. بهترین اقدام مراجعه سریع برای درمان است. شروع زود هنگام درمان، در بازیابی حرکات از دست رفته نقش تعیین کننده ای دارد. در درمان فلج بلز فیزیوتراپی نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای دارد.

درمان فلج عصب هفتم صورت با استفاده از روش های نوین و ویژه فیزیوتراپی انجام می شود. به زودی با مقاله ای درباره اثرات و روشهای نوین فیزیوتراپی در درمان فلج بل صحبت می کنیم. برای اولین بار فیزیوتراپی تخصصی صورت در ایران توسط فیزیوتراپیست صادق زراعتکار در فیزیوتراپی آرامش در سعادت آباد انجام می شود. پیش از این مرکز فیزیوتراپی برای درمان تخصصی مشکلات ناحیه صورت وجود نداشت به لطف خدا بیماران فلج بلز بسیاری را توانسیم به زندگی طبیعی برگردانیم. 
کلیپ آموزشی “علت فلج بل” را مشاهده بفرمایید.